Κεφάλαιο 1: Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές

Μερικοί καπνιστές λένε ότι καπνίζουν επειδή είναι νευρικοί. Άλλοι λένε ότι καπνίζουν για να το γιορτάσουν. Μερικοί σκέφτονται ότι καπνίζουν για την ενέργεια. Πολλοί καπνίζουν για να φανούν μάγκες. Άλλοι πάλι καπνίζουν για να μείνουν άγρυπνοι ή για να κοιμηθούν. Μερικοί σκέφτονται ότι καπνίζουν για να μπορούν να σκεφτούν. Μια φοβερή περίπτωση καπνίστριας μου έχει πει ότι κάπνιζε για να αναπνέει καλύτερα. Άλλος είπε ότι ξανάρχισε το κάπνισμα όταν ένιωσε θωρακικούς πόνους. Θεώρησε ότι ο φόβος μιας καρδιακής προσβολής είναι αρκετός να κάνει τον καθένα να συνεχίσει το κάπνισμα. Κανένας από αυτούς τους λόγους δεν εξηγεί ικανοποιητικά γιατί οι άνθρωποι καπνίζουν. Εντούτοις, η απάντηση είναι, στην πραγματικότητα, αρκετά απλή. Οι καπνιστές καπνίζουν γιατί είναι καπνιστές. Ακριβέστερα, οι καπνιστές καπνίζουν επειδή είναι τοξικομανείς.

Ο τοξικομανής έχει γαντζωθεί σε μια χημική ουσία. Στην περίπτωση του καπνιστή, η νικοτίνη είναι η ουσία. Είναι στο σημείο όπου αν δεν διατηρηθεί ένα κατώτατο επίπεδο νικοτίνης στο αίμα του, οδηγείται στο σύνδρομο στέρησης νικοτίνης. Οτιδήποτε μειώνει την νικοτίνη, τον κάνει να καπνίζει.

Αυτή η έννοια εξηγεί γιατί τόσοι πολλοί καπνιστές αισθάνονται ότι πρέπει να καπνίσουν όταν έχουν άγχος. Το άγχος έχει μια φυσιολογική επίδραση στο σώμα που καθιστά τα ούρα όξινα. Όποτε τα ούρα γίνονται όξινα, το σώμα εκκρίνει τη νικοτίνη σε αυξημένο ποσοστό. Κατά συνέπεια, όταν αντιμετωπίζει ο καπνιστής μια αγχωτική κατάσταση, χάνει τη νικοτίνη και μπαίνει σε σύνδρομο στέρησης. Οι περισσότεροι καπνιστές θεωρούν ότι όταν είναι νευρικοί ή αγανακτησμένοι, τα τσιγάρα τον βοηθούν να ηρεμήσουν. Η επίδραση όμως, δεν είναι ανακούφιση από τη συναισθηματική πίεση της κατάστασης, αλλά στην πραγματικότητα η επίδραση του ανεφοδιασμού νικοτίνης και του τερματισμού της στέρησης. Είναι εύκολο να γίνει κατανοητό γιατί οι καπνιστές χωρίς αυτήν την βασική γνώση του άγχους και της επίδρασης της νικοτίνης είναι φοβισμένοι να σταματήσουν. Θεωρούν ότι θα σταματήσουν μια πολύ αποτελεσματική τεχνική διαχείρισης άγχους. Αλλά μόλις σταματήσουν για μια μικρή χρονική περίοδο, θα γίνουν πιό ήρεμοι, ακόμη και κάτω από την πίεση, από τότε που ήταν καπνιστές.

Η εξήγηση για το πώς οι φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα ωθούν στο κάπνισμα είναι δύσκολο για μερικούς καπνιστές να πιστέψουν. Αλλά σχεδόν όλοι οι καπνιστές μπορούν εύκολα να σκεφτούν και άλλες καταστάσεις που αλλάζουν επίσης το ρυθμό μετοβολισμού της νικοτίνης. Ρωτήστε έναν καπνιστή τι συμβαίνει στην κατανάλωσή τσιγάρων μετά από πόση οινοπνευματωδών, και να είστε βέβαιοι ότι θα απαντήσουν ότι ανεβαίνει. Εάν ερωτηθούν πόσο αυξάνεται, κανονικά θα απαντήσουν ότι διπλασιάζεται ή ακόμα τριπλασιάζεται όταν πίνουν. Είναι πεπεισμένοι ότι αυτό συμβαίνει επειδή ο καθένας γύρω τους καπνίζει. Αν όμως θυμηθούν κάποια περίπτωση που ήταν μόνοι τους, θα δουν ότι και τότε κάπνιζαν παραπάνω. Η κατανάλωση οινοπνεύματος οδηγεί στην ίδια φυσιολογική επίδραση με το άγχος - την όξυνση των ούρων. Η πτώση των επιπέδων νικοτίνης γίνεται εντυπωσιακή, και ο καπνιστής πρέπει να ανάβει ένα τσιγάρο μετά το άλλο, ή να υποστεί την στέρηση του ναρκωτικού.

Είναι σημαντικό ο καπνιστής να κατανοήσει αυτές τις έννοιες. Μόλις καταλάβουν αληθινά γιατί καπνίζουν, τότε θα είναι σε θέση να εκτιμήσουν πόσο απλούστερη θα γίνει η ζωή τους χωρίς το κάπνισμα.

Μόλις κοπεί το κάπνισμα, η νικοτίνη θα αρχίσει να αποβάλλεται από το σώμα, και μέσα σε δύο εβδομάδες όλη τη νικοτίνη θα εξαφανιστεί. Τότε και το σύνδρομο στέρησης θα πάψει. Δεν θα νιώθουν πλέον το σύνδρομο στέρησης νικοτίνης όποτε αντιμετωπίζουν άγχος, πίνοντας, ή ύστερα από πολύ ώρα χωρίς τσιγάρο. Εν ολίγοις, σύντομα θα συνειδητοποιήσουν ότι όλα τα οφέλη που νόμιζαν ότι προέρχονταν από το κάπνισμα ήταν φενάκη. Δεν χρειαζόταν να καπνίσουν για να μειώσουν το άγχος, για να πιουν, να κοινωνικοποιηθούν, ή να εργαστούν. Ότι έκαναν ως καπνιστές, μπορούν να το κάνουν και τώρα ως μη καπνιστές, και στις περισσότερες περιπτώσεις θα κάνουν αυτές τις δραστηριότητες αποτελεσματικότερα και θα αισθάνονται καλύτερα κατά τη διάρκεια τους.

Θα γίνουν πιο ανεξάρτητοι άνθρωποι. Είναι ωραίο συναίσθημα και μια σημαντική ολοκλήρωση να σπάσει αυτός ο εθισμός. Όμως όσος καιρός και να περάσει και όσο βέβαιοι και να αισθάνονται, ο πρώην καπνιστής πρέπει πάντα να θυμάται ότι είναι ένας εξαρτημένος.

Όντας εξαρτημένοι σημαίνει ότι εφ' όσον δεν πάρουν τζούρα από τσιγάρο, πούρο, ναργιλέ, μάσημα καπνού κτλ., ή τουλάχιστον εκχυθεί στην κυκλοφορία του αίματός με σύριγγα, δεν θα εθιστούν ξανά στη νικοτίνη. Εάν όμως κάνουν το τραγικό λάθος της χρήσης οποιουδήποτε προϊόντος νικοτίνης, θα ενισχύσουν τον εθισμό τους. Αυτό θα οδηγήσει είτε στην επιστροφή στο παλαιό επίπεδό της κατανάλωσης, είτε βίωσης για άλλη μια φορά του συνδρόμου στέρησης. Καμία κατάσταση δεν είναι διασκεδαστική για να επαναληφθεί.

Έτσι, μακριά από το κάπνισμα, ο πρώην καπνιστής πρέπει πάντα να θυμάται για το υπόλοιπο της ζωής του ότι είναι εξαρτημένος. Έχοντάς το πάντα κατά νου, μπορείτε να παραμείνετε αληθινά ανεξάρτητοι από τη νικοτίνη με μια απλή πρακτική - ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ΑΛΛΗ ΤΖΟΥΡΑ!

Joel

Μετάφραση: Χάρης Κακουλίδης
© Joel Spitzer 1983, 2000